Financial controller versus business controller

Wie van de twee heeft je team nodig?

Met de inzichten van dit whitepaper:

• vul je vacatures optimaal in;
• weet je welke vakkennis je mag verwachten;
• herken je het persoonlijke profiel van beide rollen;
• benut je de juiste persoon op het juiste moment.

Ze worden vaak in een adem genoemd: de business controller en de financial controller. Het is soms zelfs één gecombineerde functie. Best verwarrend, want het zijn wel degelijk twee heel verschillende rollen en ze zijn dus niet inwisselbaar. Tijd om de termen en hun betekenis scherp te krijgen, zodat we het allemaal over hetzelfde hebben. Bij Feller hebben we beide controllers in huis, dus we kunnen de vergelijking goed maken, al zeggen we het zelf.

In dit whitepaper maken we glashelder wat precies het onderscheid is tussen de twee functies, zodat je een weloverwogen keuze voor de juiste persoon kunt maken. Dat is beter voor de prestaties van je organisatie en voor het werkgeluk (en de loyaliteit) van de nieuwe collega.

Jaap van Paassen

jaap@dititj.site.transip.me

https://www.linkedin.com/in/jaap-van-paassen-13282899/

Het verschil in werkzaamheden tussen de business controller en de financial controller is eigenlijk: de een kijkt in de toekomst, de ander niet. Een mooie vuistregel, maar we geven je ook een uitgebreidere lijst die je kunt gebruiken als inspiratie voor je vacaturetekst. Zodat je na alle inspanningen om een nieuwe collega te vinden ook echt blij bent met de skills die je in huis hebt gehaald.

De financial controller doet het financieel management en maakt de rapportages, zoals een overzicht van de jaarcijfers, P&L-rapporten en managementrapportages. . Deze controller kijkt naar de cijfers en vergelijkt ze iedere maand met die van de vorige maanden, door financiële analyses te maken en controles uit te voeren. Ook de cashflow en liquiditeit worden door de financial controller opgevolgd en er worden heel wat KPI’s opgesteld. Geweldige finance-skills zijn in deze functie een must.

Alle rapportages en adviezen van de financial controller zijn broodnodige input voor de business controller. Net als inzicht in de manier waarop al die cijfers tot stand zijn gekomen. Om zo de langetermijnstrategie van de organisatie en daarvoor benodigde verandering in processen en structuren in kaart te brengen. Een business controller stelt financiële rapportages op, zoals business cases, managementrapportages en meerjarenplanningen, voert bedrijfseconomische analyses en scenario-analyses uit en let op budgetten en mogelijke kostenbesparing. Degene die naar de toekomst kijkt, is dus de business controller.

Aan de opleiding op het cv kun je meestal niet zien of je een financial controller of business controller (in de dop) voor je hebt. Bedrijfseconomie is een gangbare studie voor beide functies, waar je vooral harde finance skills aangeleerd krijgt. Hoe weet je dan wie je moet hebben? Let op ervaring én op persoonlijkheid.

Een financial controller blinkt uit in financiële hard skills. Een business controller heeft ook kennis van finance en combineert dit met de soft skill ‘advisering vol overtuiging’. Die twee horen bij elkaar, want als je een veranderboodschap brengt na grondige analyses van de cijfers en doelen van de organisatie, dan moeten mensen die boodschap van je willen aannemen. Dat leer je niet op de opleiding, dat is een kwestie persoonlijkheid en ervaring.

Stel: je hebt een collega die als financial controller het team versterkt, maar de overstap wil maken naar business control. Is dat een goed idee? Het kan zeker, als die collega de ‘juiste’ gedrags- en communicatiestijlen heeft. Daar gaan we in het volgende hoofdstuk nog verder op in. 

Er kleeft wel een risico aan. Het werkt alleen als die persoon zich succesvol als business controller weet te profileren. Dat is essentieel. Want je wilt dat de business controller al in een vroeg stadium van nieuwe plannen aan de mouw getrokken wordt om mee te denken, om daarna samen de plannen voor te leggen aan het management. Diegene moet dus zichtbaar zijn en de betekenis van de nieuwe rol nadrukkelijk onder de aandacht brengen. 

Ieder mens is anders en iedere financial controller of business controller dus ook. Je kunt aan iemand niet zien welke van de twee functies hij of zij vervult. Toch valt er zeker wel iets te zeggen over verschillen in gedrags- en communicatiestijlen, gebaseerd op de bekende DISC-profielen. Houd het in je achterhoofd tijdens sollicitatiegesprekken, om het cv in perspectief te plaatsen.

Accuraat, oog voor detail en feiten, introvert en loyaal. Dat zijn kenmerken die het karakter van de financial controller vaak domineren. In de kleurencirkel blauw met een vleugje groen.

Mensen aanmoedigen en inspireren, belangrijke eigenschappen die een business controller nodig heeft om verandering teweeg te brengen. Daarnaast ziet hij of zij een uitdaging in problemen aanpakken en oplossen. In de kleurencirkel overwegend geel, met een beetje rood.

Doordat het takenpakket van een financial controller anders is dan dat van een business controller, is de inwerktijd ook anders. Goed om te weten. Want zo heb je realistische verwachtingen en kun je van tevoren het optimale traject voor je nieuwe collega uitstippelen. Wel zo efficiënt.

Een financial controller kan in principe de eerste dag gelijk aan de bak. Of dat nou het warmste onthaal is dat je kunt bedenken, is natuurlijk maar de vraag. Maar qua werkzaamheden zijn alle financial controller-functies vergelijkbaar. Het grootste verschil dat er tussen bedrijven kan zijn, is het boekhoudsysteem en de omvang van de cijfers.

Een business controller kan pas adviezen over de toekomst geven als hij of zij zich heeft verdiept in de cijfers. De financial controller is in de beginfase essentieel als helpende hand, al kan de business controller zelf ook een eind komen. Ook diepgaande kennis over de organisatie is essentieel om iets over de toekomst te kunnen zeggen. Een business controller heeft dus tijd nodig om die informatie bij de juiste mensen in te winnen. Dit alles maakt dat het inwerktraject voor deze functie wat omvangrijker is.

Bij Feller hebben we business controllers én financial controllers in huis. Dus twijfel je welke van de twee je team echt nodig heeft of is de expertise van beide gewenst? Steek je licht eens op bij Feller. Dan maken we samen een plan.